belevenis voor devote religieuzen, ook ik als niet gelovige kan enorm genieten
van de barokke pracht van dit unieke evenement. De populaire kuststad heeft een
van de grootste Semana Santa’s in Spanje. Bonus voor de dames: je hebt 90% kans
dat je er Antonio Banderas tegen het lijf loopt, want de megaster slaat zelden
een jaar over. Ik laat me vooral bevangen door de kleuren en geuren, de prachtig
versierde heiligenbeelden, het gezang en de mystieke sfeer tijdens dit
indrukwekkende straatfeest.
heeft met 326 dagen zon per jaar haar naam niet gestolen. Ook vandaag, de
heilige dinsdag voor Pasen, straalt de zon aan een helderblauwe hemel. Een briesje koelt de warme lentelucht af, het is uitstekend
weer om te wandelen, wat ik deze week dan ook veel zal doen. De 40 broederschappen
in Malaga zijn een volledig jaar bezig met de voorbereidingen, maar het is het
oudste broederschap, Archi-Cofradia de la Sangre (1507), die de Semana Santa
organiseert. De Goede Week is een oude dame, de processies rukken al uit sinds
de 16deeeuw. Het is een religieuze gebeurtenis, maar tegelijkertijd
een kleurrijk straatfeest. Malaga heeft een van de mooiste en vooral grootste
Semana Santa’s van heel Spanje, met 47 processies en 80 prachtige maar loodzware
tronen die door honderden costaleros worden gedragen.
een eerste stoet zie aankomen, lijkt het of ik op een Ku Klux Klan bijeenkomst ben
terecht gekomen. Hoge puntmutsen (capirotes) met twee gaten voor de ogen,
vallen over een lang kleed en zijn identiek aan de gewaden van de ultra
racistische beweging in de V.S. Maar het is de Klan die deze outfit imiteerde.
De Spaanse boetelingen liepen al zo gekleed tijdens de Spaanse inquisitie. De
deelnemers willen onherkenbaar blijven, maar met een iets nobeler doel dan bij de
Ku Klux Klan. De nazareno’s die kruisen, kaarsen, fakkels en vaandels met
Christus- en Maria afbeeldingen dragen en gehuld zijn in deze spookachtige
gewaden willen geen enkele eer of sociaal profijt, van wat zij als boetedoening
zien, opstrijken. Om dezelfde reden zijn er ook dragers van de tronen die
geblinddoekt of met een masker rondlopen.
is quasi onmogelijk want de tronen worden in het grootste geheim gemaakt. En het
hele programma van op een tribune volgen is niks voor mij. Ik loop gewoon rond
en laat me verrassen. Zo zie ik meerdere stoeten vanop verschillende plekken en
maak ik ook hier en daar ‘le moment suprème’ mee, wanneer de poort van het
broederschap opengaat en ik tussen een massa volk als eerste een glimp kan
opvangen van de schitterende Maria- of Christustroon die met veel trots wordt buiten
gedragen. De devotie van de deelnemers is groot en er staat blijkbaar geen
leeftijd op. Er lopen net zo goed kleuters als 60 plussers mee. ‘Zelfs tieners en twintigers participeren volop en
dat doen ze vrijwillig,’ lacht Julia, mijn gids. Maar
naast al die ernst, wordt er ook gejuicht, gelachen, geapplaudisseerd en
gezongen en is het een van de uitbundigste Semana Santa’s van het land. ‘Malaga
is tijdens de Goede Week meer Malaga dan ooit,’ zegt Julia. Iedereen die kan
doet mee. Meer dan 15.000 mannen dragen de tronen en een extra 20.000 mensen
lopen mee in de processies. Het bezoekersaantal overstijgt dat getal ver. Op de
hoogdagen van de heilige week zijn er bijna een miljoen toeschouwers en loop ik
er letterlijk over de koppen.
zintuigen genoemd. Qua geur kan het
tellen: kaarsen, wierook en bloemen, vermengd met de geur van gegrilde maïs of
de heerlijke parfums die vanuit de tapabars de straat inwaaien. Zicht behoeft geen uitleg: de barokke tronen
zijn een streling voor het oog met veel zilver en goud. De precieus geborduurde
mantels van de Mariabeelden zijn stuk voor stuk kunstwerken en de beelden zelf,
sommige meer dan 400 jaar oud, behoren tot het culturele erfgoed. Gehoor is ook belangrijk. Veel stoeten
worden door bands vooraf gegaan. Het tromgeroffel waarop de dragers van de
tronen vooruit schreiden, het kraken van het hout op hun schouders en de
gezangen zijn opmerkelijk, maar het is vaak de stilte die nog het meest indruk
maakt. Gevoel overlapt al de
vorige zintuigen, zeker als er gezongen wordt, de typische Saeta songs (fado-achtige
klaagzangen) gaan recht naar het hart. Smaak
heeft niks met religie te maken, maar zonder af en toe een cafeetje of tapabar
binnen te vluchten houdt niemand het een week vol. Ook ik laat me verleiden
door heerlijke tapas, zeevruchten en natuurlijk de specialiteiten van La Semana
Santa, zoals: Torrijas, een soort verloren brood met veel
honing en kaneel.
voor El Virgin del Dolore. De dame die erbij zit maakt graag een praatje. Op
haar aanraden vertrek ik naar plaza San Francisco waar de Virgin de la Paloma
wordt losgelaten op de massa. Het is een van de meest populaire tronen, mensen
vertrappelen er mekaar bijna. De politie is erg categoriek en stuurt iedereen
weg uit het smalste gedeelte van de straat, mezelf inbegrepen. De troon is veel
te breed voor de nauwe doorgang. Maar net als ik me begin af te vragen hoe dat zal
worden opgelost en de meeste mensen waarschijnlijk op een mirakel hopen, worden
als bij wonder de enorme gouden kandelaars naar binnen geklapt en passeert de
troon net. De omstaanders applaudisseren enthousiast als de dragers die, op
gevaar geplet te worden tussen de muur en de 4 ton zware troon, zonder
kleerscheuren door de versmalling geraken. Het zweet staat op hun voorhoofd,
ook bij mij want intussen zit ik helemaal klem in de massa. Deze Mariatroon
kreeg haar naam toen een witte duif een hele processie lang op haar hand bleef
zitten. Nu lost het publiek duiven als de stoet voorbijtrekt, een spectaculair
zicht. Malaga is de stad van Picasso en zijn paloma (witte duif) werd het
symbool van vrede. Leuk om weten is dat de Semana Santa processies een soort
Holywoodiaanse catechismusles waren voor de vele analfabeten in de 16de
eeuw. Ze kregen de laatste week van Jezus live te zien.
in Malaga is groot, want hij slaat geen Semana Santa over in zijn geboortestad.
Hij is mayor domus voor de Virgin de las Làgrimas y favores, de man die op de
bel slaat en de processie doet halthouden om de zoveel minuten om op kracht te
geraken. Maar hij is ook een van de costaleros (dragers) van de troon van de ‘Virgin
de la Esperanza’, op de minst gunstige plaats, in wat ze de ‘submarin’ noemen,
helemaal onder de troon, waar je niks ziet en ook niet gezien wordt. Het is
niet alleen fysisch erg zwaar maar ook psychisch, want je kan alleen maar
blindelings volgen en dat gedurende minstens 8u. Dat is zijn keuze volgens
Julia. De rest van de processies volgt hij vanuit een raam op de eerste
verdieping in Calle Larios. Mijn vaste stek, café Central, ligt er schuin
tegenover. Als de Virgin de la Paloma voorbijkomt, stoppen de dragers en
applaudisseren ze voor Banderas die in het raam verschenen is met locale
zangeres Diana Navarro. Hij verdwijnt naar de achtergrond als zij een Saete brengt
die erg doet denken aan de Portugese fado, heel emotioneel zowel voor de
zangeres als voor de omstaanders. Sommigen hebben tranen in de ogen, ook ik
krijg kippenvel. Het heeft niks met religie te maken, maar alles met een gevoel
van verbondenheid door menselijke emoties. De menigte barst los in welgemeende
bravo’s en een daverend applaus.
Chico. Een oud dametje met purper haar vertrouwt me toe dat
Banderas veruit de mooiste man is die ze kent, waarna ze met een begerige
glimlach naar het raam blijft staren. Een ding is zeker, Banderas is populair
bij zijn stadsgenoten en in het bijzonder bij de dames. Door zijn medebroeders
wordt hij nog steeds ‘el chico’ genoemd, al is hij intussen een flink eind in
de 50. Hij is een van de voortrekkers die de broederschappen dichter bij de
bevolking wil brengen. Lange tijd was een lidmaatschap een privilege voor de
rijkste klasse. Hij wil ook meer nadruk leggen op fundraising voor goeie doelen. Het gaat hem niet om de religie, maar
om mensen in nood te helpen.
in Tapas. Na al de drukte en de optochten vlucht ik naar het
strand, El Palo beach, om er te eten in Andrés Maricuchi. De vis (voornamelijk
sardientjes) wordt geroosterd op kleine vissersboten in het zand. De terrassen
zitten vol, want de vis, zeevruchten en tapas zijn er heerlijk. Tijdens de
lunch zingt een van de oudste Saeta performers in Malaga de longen uit zijn
lijf. Het is ontroerend mooi, vooral omdat zijn emoties zo echt zijn. Ik sip
van mijn heerlijke Spaanse Rioja en geniet van de gemoedelijke sfeer.
plekje in de onderzeeër. Ik sta vol bewondering te kijken naar de beschilderde
plafonds van de basiliek van het broederschap la Esperanza. Het is een indrukwekkend
gebouw dat in 1981 werd opgetrokken met het geld van de parochianen. Rijke
parochianen want er zijn kosten noch moeite gespaard. Er staan twee tronen: La
Virgin de la Esperanza (de heilige maagd van de hoop) en el Cristo de Nazareen
(Jezus van Nazareth) die zijn eigen kruis draagt. De twee tronen blinken als
geen ander. De troon van de maagd van de hoop is de zwaarste van Malaga en de
grootste in de wereld. Ze weegt meer dan 5000 kg en er zijn 262 costaleros
nodig om het ding rond te dragen. De man die me rondleidt laat het plaatsje in
de ‘submarin’ zien waar Banderas straks staat. Sommige dragers doen het al 40
jaar. Als ze op hun 60ste moeten stoppen is dat vaak heel emotioneel,
zegt hij. Het gaat meestal over van vader op zoon. De broederschappen hebben de
rol van de vrouw altijd erg beperkt, al zijn er sinds enkele jaren een paar die
het machismo hebben doorbroken en ook vrouwen toelaten. Volgens de man is het
omdat geen enkele vrouw zoveel gewicht zo lang kan torsen. Julia lacht: ‘het
heeft meer met discriminatie te maken, maar gelukkig komt daar stilaan
verandering in.’
Jezus en het vreemdelingenlegioen. De heilige donderdag is zonder twijfel de drukste dag
van de hele week, want de processie van vandaag is een van de belangrijkste. Duizenden
mensen wachten in de haven de gekruisigde Christus uit Almeria (het oosten van
Andalusië) op. Het heeft veel weg van de intocht van Sinterklaas, zij het iets
serieuzer. Het vreemdelingenlegioen staat paraat. Een select groepje van
legionairs draagt El Cristo de Mena (Christus van de goede dood) met gestrekte
armen boven het hoofd om hun sterkte en uithoudingsvermogen te bewijzen, naar
het broederschap La Mena. Daar sta ik, tussen alweer duizenden mensen, waarvan
de meesten al van vanochtend 6u ter plaatse zijn, te wachten op de aankomst van
het enorme kruis dat het grote plein voor de kerk van de goede dood wordt
opgedragen. Het Spaanse vreemdelingenlegioen heeft een nauwe band met Malaga,
sinds de Rifoorlog (1920-1926) in Marokko waar ze de Spaanse troepen bijstonden.
De gewonden werden in Malaga verzorgd. Het legioen groeide uit tot een elite
eenheid van het Spaanse leger en gezien de enorme opkomst worden ze blijkbaar
nog steeds op handen gedragen.
Sommige jongeren zijn zelfs op de daken
geklommen om ze te zien. Antonio
Banderas is eregast. Hij staat voor de tribune naast de burgemeester en is erg
ontspannen, hij lacht en praat met iedereen. De legionairs, kin omhoog en
bewegend als één grote machine, zingen uit volle borst hun lijflied:‘los novios
de la muerte’(bruidegommen van de dood), hun bijnaam. Als de processie
binnenkomt en iedereen bloedserieus toekijkt onderdruk ik een lach: de soldaten
lijken te figureren in een stomme film die te snel wordt afgedraaid. Maar alles
verloopt perfect synchroon waardoor het toch indruk maakt. Absurd, maar
tegelijk intrigerend. De grootste fans van dit evenement zijn de Malaguenas
zelf, die al even synchroon allemaal tegelijk hun fototoestel en smartphone
bovenhalen.
Mijn
koninkrijk voor een bed. Na een paar dagen begin ik de vermoeidheid te voelen
en zie ik dezelfde symptomen bij de processiegangers en het grotendeel van de
Malaguenas die lange dagen kloppen, want de meeste processies gaan door tot een
stuk in de nacht. ‘s Avonds wordt het ook pas duidelijk hoe zwaar de dragers
van de enorme tronen het hebben, na 8 soms zelfs 10 uur 5 ton op hun schouders
te torsen. Een aantal mannen gaan bijna door de knieën. Maar de solidariteit is
groot. Opgeven is er niet bij. De pijnlijke gezichten spreken echter boekdelen.
Ze stoppen bijna elke drie minuten, maar dan nog is het na al die uren een
zware opdracht. Het trage ritme van de drums, de klaagliederen die worden
gezongen, soms ook spontaan door de omstanders, het is ontroerend, de
puntmutsen in het donker verlicht door de vele kaarsen, de enorme tronen: het
brandt onvergetelijke beelden op mijn netvlies. Het hoogtepunt is op goede
vrijdag te zien, wanneer ’s nachts alle straatlichten worden gedoofd en de
laatste stoet van de broeders van Servitas voorbij wandelt en Christus als een
lichtgevende vlek door de straten zweeft. Het heeft iets filmisch.
en foto’s: Myriam Thys 2015
gaat dit jaar door van 5 tot 12 april 2020. De vier laatste dagen zijn het
boeiendst.
heeft dagelijks vluchten naar Malaga vanaf 34€. http://goo.gl/8iJkt2
Sol: www.visitcostadelsol.com
Mate Lola: trendy design hotel in het hartje van
Malaga vlakbij musea, bars en restaurants, 50 trendy kamers. Erg modern en niet
duur: kamers vanaf 59€. Kamer boeken:
goo.gl/uD8hnh
naamgenoot, maar met dakterras eveneens in het centrum, kamers vanaf 79€. Kamer boeken: goo.gl/R7VsCA
Barcelo Malaga: Bijzonder stijlvol, trendy hotel met kleurrijke details, op 10 minuten lopen
van het stadscentrum, vlakbij het museum voor hedendaagse kunst. Grappig
detail: enorme glijbaan van eerste verdieping naar de bar en de lounge area.
Bekroond gastronomisch restaurant El Andén. Kamers vanaf 94€. goo.gl/VnRJ86
TIENDUIZENDEN TOERISTEN GEDURENDE DE GOEDE WEEK: IN 2020 VINDT LA SEMANA SANTA
PLAATS VAN 5 TOT 12 APRIL
Geef een reactie