Het kasteel van Saumur torent hoog boven de stad uit.

Maar vanaf de 17 de
eeuw viel het uit de gratie van de adel. Louis XIV maakte er dan maar een
gevangenis van, eentje met een schitterend uitzicht op de samenloop van twee
rivieren, de Loire en de Thouet. Napoleon deed hem erin na. De bekendste gevangene
was zonder twijfel Markies De Sade, de adellijke pervert die seks en
lichamelijk genot als hoogste doel beschouwde, iets wat hem in die tijd niet in
dank werd afgenomen. Hij was er 6 maanden te gast. 

Het gezellige Place St. Pierre.

Saumur zelf is een gezellige
stad met hier en daar nog vakwerkhuisjes, twee rivieren, en het charmante Place
St. Pierre waar restaurants en bars broederlijk de plaatsjes verdelen. Van
achter een glas lekkere Saumur-Champigny bewonder ik er het Middeleeuwse kerkje
St Pierre. Ik onthoud Les Tontons, een bistro-wijnbar waar vooral de kleine
wijnbouwers van de streek worden vertegenwoordigd, niet te duur en lekker. Eten
doe ik op het gezellige terras van Le 7 op Place de la Bilange. Als digestief neem
ik de fiets om de heerlijke maaltijd te verwerken en de stad op een rustige
manier te leren kennen.

De abdij van Fontevraud met de enorme abdijkerk.

2. De abdij van Fontevraud:
girl power. Ik slaap in het best bewaarde koninklijke kloostercomplex
ter wereld en heb zowel overdag als ’s nachts toegang tot elk plekje in deze
prachtige abdij.Een privilege dat alleen de gasten te beurt valt. Na sluitingstijd
is het een oase van rust. L’Abbey de Fontevraud is een van de belangrijkste
bezienswaardigheden van de regio Anjou en werd in 2000 werelderfgoed. Het hotel
werd pas in 2014 opgestart en is bijzonder trendy, maar tegelijk verwijst het
ook naar het sobere leven van het in 1101 opgerichte klooster. Die luxueuze
eenvoud is zonder meer klassevol. 

De bar van de abdij is een perfecte mix van oud en hip.

Als vrouw vind ik het geweldig dat aan het
hoofd van dit gemengde klooster een abdis stond, een vrouw die rechtstreeks verslag
uitbracht aan de koning en de paus. Girl power dus. Tot de abdissen behoorden enkele
prinsessen, o.a. de maîtresse van Lodewijk XIV. De mannelijke orde stond in
dienst van de vrouwelijke religieuzen die vaak van adel waren, wat soms wel
eens voor conflicten zorgde. Want deze vrouwen van goede huize wilden net zoals
vroeger visite ontvangen,wat hier strikt verboden was. Er was zelfs zwijgplicht,
enkel in de tuin mocht er gepalaberd worden. De stichter, Robert de Abrissel
hield er nog wel meer vreemde ideeën op na, zo moest iedereen zes missen per
dag bijwonen die elk een uur duurde. Dat daar wel eens geslapen werd kan ik me
levendig voorstellen, want water werd er niet gedronken in de Middeleeuwen. De
dames goten een½ liter wijn per dag naar binnen, de heren slechts 1/4de
liter, omdat het hun hoofd teveel op hol bracht. Als de muren hier konden praten
had ik niet genoeg aan één hoofdstukje.

Het prachtige abdijhotel, strakke eenvoud.

Opmerkelijk zijn de graftombes van Hendrik II, zijn vrouw Eleonora
van Aquitanië en hun zoon Richard Leeuwenhart. Eleonora was de enige vrouw die zowel
koningin van Frankrijk als Engeland was en bovendien meedeed aan de
kruistochten, een madame met haar op haar tanden. Ook in het koninklijke koppel
droeg ze blijkbaar de broek want opmerkelijk is dat het graf van Eleonora hoger staat
dan dat van haar man, de koning. 

De graftombes van Hendrik II en Eleonora van Aquitanië.

In de abdijkerk zelf vind ik verder weinig
kunstschatten. Die worden bewaard in de treasury, een schatkamer vol prachtige
beelden en schilderijen. In de kapittelzaal bewonder ik de originele en perfect
bewaarde muurschilderingen. Maar het opmerkelijkste gebouw is zonder meer de
abdijkeuken, een 27 m hoge toren met een ingenieus systeem van schoorstenen. Een
unicum, want het is de enige Romaanse keuken die bewaard bleef in Frankrijk. 

De Romaanse abdijkeuken met zijn vele schoorstenen.

In
1804 maakte Napoleon van de abdij een gevangenis en dat bleef het tot in 1963.
Terwijl er al toeristen de abdij kwamen bezoeken hielpen de gevangenen het
complex te restaureren, en zag je soms vastgeketende mannen de tuin onderhouden.
Een vreemde sfeer waar nu gelukkig niks meer van te merken is. Het is een oase
van rust en schoonheid, omringd door een tuin met prachtige lindebomen en een
echte potager waar chef Thibaut Ruggeri van het sterrenrestaurant
in de abdij zijn groenten haalt. L’Abbey de Fontevraud, een historisch pareltje
op een boogscheut van Saumur, is een must als je deze streek bezoekt.

Sommige van de troglodieten worden nog steeds bewoond.

3. Grotten en
troglodieten, een onderwereld vol hemelse geneugten. Saumur en omgeving zijn één grote gatenkaas. Het hele landschap
is ondergraven met grotten en tunnels. Er werd lange tijd tuffeau gewonnen, de
witte steen werd als bouwmateriaal voor de vele Loirekastelen gebruikt en zelfs
voor de abdij waar ik logeer. En dat liet vele gaten en tunnels na. Het waren perfecte schuilplaatsen, waar de Hugenoten tijdens
de godsdienstoorlogen dankbaar gebruik van maakten. 

De hele omgeving rond Saumur is ondergraven met tunnels en grotten.

Arme boeren bouwden er nadien
een facade voor en woonden erin. Zo ontstonden er troglodieten, rotswoningen,
die typisch zijn voor de streek. Er zijn er nog verschillende bewoond, sommigen
worden ook als vakantiehuisjes verhuurd, zijn galerijen of restaurants geworden. Maar
buiten de troglodieten bestaat er een volledig circuit van honderden kilometers
grotkelders en ondergrondse gangen waar duizenden flessen wijn en bubbels
rijpen. 

De champignons in de onderaardse grotten zijn een streling voor het oog.

Het is ook ideaal om champignons te kweken. Zo bestaat er een hele
onderwereld in deze streek die vooral hemelse producten voortbrengt. Ik bezoek de
Champignonnière du Saut aux Loups en eet in het bijhorend troglodiet
restaurantje T’Oglot, die zelf hun champignons kweken in een wirwar van
onderaardse gangen. Een feest voor het oog maar vooral voor mijn smaakpapillen.
Want de ‘galipettes’, de rijk gevulde champignons die ik er op mijn bord krijg,
zijn verrukkelijk.

Overheerlijke galipettes.

4. Paardenkracht: Le
Cadre Noir. Saumur wordt wel eens de hoofdstad van de paarden genoemd en
daar zit Le Cadre Noir voor veel tussen. Het werd in 1814 opgericht door
Lodewijk XVIII als een elitecorps en een opleidingsinstituut voor de Franse
cavalerie. Het was dus anderhalve eeuw een puur militaire aangelegenheid. Maar
sinds 1972 is het een nationaal trainingsinstituut om de traditionele Franse
rijkunst in ere te houden. Je kan het vergelijken met de Spaanse rijschool in
Wenen. Maar ze houden er andere technieken op na. 

Trainingssessie van Le Cadre Noir, dit is de Courbette montée.

Ik ga een kijkje nemen. Er
zijn nog enkele militairen om over de traditie te waken, zoals mijn gids, die
het leven als ruiter van Le Cadre Noir erg au serieus neemt. Het is interessant
om te zien hoe de raspaarden worden gekoesterd en verzorgd als rijke hotelgasten.
Het zijn uitzonderlijk mooie en krachtige dieren. Dat bewijzen ze tijdens een
trainingssessie die in de grote manege doorgaat. Ik zie een staaltje van
dressuur dat kan tellen. Ook de sprongen die ze de paarden laten uitvoeren, zonder er zelf op te zitten, zijn zonder meer spectaculair. 

Cabriole, een spectaculaire sprong © Alain Laurioux

De voorstellingen trekken
dan ook massa’s volk. Al zegt mijn gids dat Le Cadre Noir niet in de eerste
plaats bedoeld is om spektakel te creëren, maar om goeie paarden en formateurs
op te leiden en vooral de traditie niet verloren te laten gaan. Een
lichtpuntje, dit eeuwenoude instituut, dat vroeger een ‘men’s only business’ was,
heeft de deur opengezet voor vrouwelijk talent. Van de 35 officiële ruiters zijn
er intussen 3 vrouwen. Hmm… laten we zeggen dat het een goeie start is.

Wijn proeven in en rond Saumur.

Ik maak een degustatiefietstour in de wijngaarden en neem zelfs
deel aan een wijnproeverij op een boot. En als je het nog origineler wil kan je
bv. in Maison Bouvet-Ladubaydoor 8km grotwijnkelders van
1000 jaar oud fietsen. Als je naar Saumur komt kan je dus best wat plaats in je
koffer overhouden, want de wijnen die ik proefde zijn bijzonder lekker. Meer
details kan je lezenin een volgend artikel, waar de Saumur wijnen uitgebreid aan
bod komen.