Waarom ga je als
vrouw naar Iran? Heb je aangepaste kledij? Wat ga je daar precies zoeken? Het
waren slechts enkele van de prangende vragen die ik op mijn bord kreeg voor
mijn vertrek met Joker naar het oude Perzië. De vraag is eerder andersom: wie wil
er nu niet naar Iran? Het is een van de oudste beschavingen ter wereld en aan de
kledij heb ik een mouw gepast, letterlijk en figuurlijk. In dit eerste artikel
neem ik jullie mee naar Teheran, waar elke reiziger toekomt en weer vertrekt, de
perfecte plek voor een eerste kennismaking met dit fascinerende land. Een
sfeerschets.
Aangepaste kledij is een must in Iran.
|
verre reizen solo of met mijn partner in crime, want ik hou ervan mijn eigen
tijd te bepalen en te blijven hangen waar het leuk is. Ik wijk ook graag van de
begane paden af, probeer de plaatselijke keuken en gebruiken uit en zoek zoveel
mogelijk contact met de bevolking. Toevallig zijn dat ook de hoofdingrediënten
van een Jokerreis. Uiteraard volgen we een programma, maar binnen die lijntjes kunnen
we alles zelf uitgebreid inkleuren. Met een groepje gelijkgestemden is het bovendien
leuk om suggesties uit te wisselen, koffie te drinken in een hippe koffiebar
die iemand op het internet vond, of een restaurantje uit te proberen dat een
kennis heeft aangeraden. En als je er alleen op uit trekt of met je lief gaat eten is dat allerminst een punt. Erik, de begeleider, luistert met
veel plezier naar suggesties en geeft er zelf uiteraard ook, gebaseerd op
ervaringen uit zijn vorige Iranreis. Hij zorgt ook telkens voor een slaapplaats,
vervoer en voor lokale gidsen waar we ze nodig hebben. Want cultuur staat in
deze reis voorop.
verkeer is enorm druk. Leuk is dat zowat alle Peugeots 405 die nog rondrijden
in de wereld hier te vinden zijn, zeker goed voor 50% van alle wagens, taxi’s
incluis. De rest zijn Saipa’s, hun eigen automerk. Typisch zijn ook de motors die
allemaal een scherm hebben met een zeer onpraktisch, minuscuul venstertje en een
afdak, wat dan weer geen overdreven luxe is in 40° plus, tijdens de zomer. Maar
ondanks de chaos zijn er heel wat oases van rust, zoals musea en paleizen waar
we even kunnen ontsnappen aan de drukte. Er zijn ook parken waar we letterlijk op adem kunnen komen, zoals het Honarmandan of het Negarestan park, maar ook kleinere groene zones zorgen voor de nodige zuurstof.
Keramiek Museum Teheran. |
Het Keramiekmuseum dat we
bezoeken is gevestigd in een prachtig gebouw en zegt veel over de rijke cultuur
van Iran. Het Archeologisch Museum is misschien niet het modernste maar, zeker als
je zoals wij nog aan de reis moeten beginnen, een perfecte intro, want we
krijgen er een duidelijk overzicht van de geschiedenis van het land. De
Treasury of National Jewels is de tweede meest bezochte plek in Teheran en
bevat een van de duurste collecties van kroon-en andere unieke juwelen en edelstenen
ter wereld. Maar de wachtrijen zijn zo
lang dat we het overslaan. Ik loop veel liever wat rond in de stad.
Street-art in Teheran. |
Evolutie of revolutie. In deze miljoenenstad maken we niet alleen kennis met het
oude Perzië, maar ook met het hedendaagse, moderne Iran. Opvallend is dat
street art blijkbaar op sommige plekken is toegelaten, maar vaak politiek
getint is en zeer anti-Amerikaans. De hippe koffieshops schieten als
paddenstoelen uit de grond en we gaan street food eten in de Khiaban e-30-tir
straat waar een 15-tal populaire eetkraampjes vooral bij de jongere bevolking
aanslaan. Ik schuif aan bij een tafeltje
met 4 studentes die kustonderwijs volgen op de unief. De conversatie gebeurt in
pigeon English met veel gebaren. De meisjes dragen make-up en bij drie van de
vier hangt hun hoofddoek (hijab) op half zeven. Ze houden het op door een
dotje te maken. Ik bestudeer het grondig, want dit lijkt me de ideale manier,
zij het dan niet helemaal koosjer, om ook mijn hoofddoek te dragen. De meisjes tasten duidelijk de grenzen af, maar als ik een foto neem, trekken ze hem toch allemaal iets hoger.
Een hoofddoek is verplicht, maar de grenzen worden afgetast. |
Big brother, de zedenpolitie houdt alles in de gaten.
Toeristen worden gerust gelaten, zolang je min of meer de regels volgt, maar
onze jonge stadsgids krijgt een opmerking omdat haar vlecht onder haar hoofddoek
uitkomt. Toch beweegt er een en ander. Groepjes vrouwen gooien geregeld hun
hoofddoeken ostentatief af in het openbaar. En hoewel ze daar soms zwaar voor
gestraft worden, blijven ze het doen. Solidaire mannen posten massaal selfies met
een hoofddoek op, onder de hashtag #meninhijab. Sommige vrouwen scheren zich kaal en dragen geen hoofddoek
meer, want de regel zegt: geen haar tonen. Dus als deze evolutie zich verder zet
is een hoofddoek dragen binnenkort verleden tijd in Iran, toch zeker in de
steden.
Jong geleerd is oud gedaan. |
Ambiance in de metro. De kennis van het Engels is vrij beperkt, communiceren in
zo’n geval leidt soms tot hilarische toestanden, maar het ijs is ook meteen
gebroken. Zeker in de metro. In Iran zijn er aparte metrostellen voor mannen en
vrouwen, gescheiden door een poortje of een glazen wand, al wordt dat niet altijd zo nauw genomen. Gelukkig
maar. Toch is daardoor de ambiance in de vrouwenwagon veel uitbundiger. Er is
meteen contact, iedereen praat met mekaar, terwijl er aan de mannenkant weinig
gelachen wordt. Het is ook een echte micromarkt. Vrouwen verkopen er alles
van kousen en leggings, tot sjaals en zelfs felgekleurde sexy bh’s. Een iets
rijpere vrouw kiest gedecideerd voor een felgeel modelletje en betaalt het
equivalent van amper twee euro. Als ik de leggings van dichtbij wil zien om
eventueel onder mijn iets minder zedige outfit te dragen en ik probeer te
achterhalen wat het kost, horen we er plots helemaal bij en beginnen de vrouwen
rondom ons zich te bemoeien en een gesprek aan te knopen.
Een metrorit met ambiance. |
Intussen zijn alle
ogen op ons gericht. De enige dame die Engels praat zit naast me en is tot mijn
verbazing geen universitair, maar een kapster. Ze vertelt me met de grootste
glimlach dat ze twee jobs moet doen om rond te komen. Ze ziet hoe ik mijn
hoofddoek probeer wat rechter te trekken en fluistert: ik zou hem niet dragen
als ik niet verplicht was. Ik lach en zeg dat ik dat een begrijpelijke reactie
vind van een coiffeuse, die haar kapsels liever niet ziet verdwijnen
onder een lap stof. Intussen rukt de lippenstift aan in onze wagon en zelfs antirimpelcrème.
Er wordt gekocht en afgeboden en er wordt vooral veel gelachen. Aan de andere
kant bij de mannen is het stil, ze staren voornamelijk in onze richting, want
acht vrouwelijke toeristen zorgen toch wel voor enige commotie. Ik mis zelfs
bijna onze halte, want de uiterst sympathieke kapster wil me nog omhelzen voor
ik afstap.
doden. Het einddoel van onze metro-uitstap is de begraafplaats van
Behesht-e-Zahra, waar vele gesneuvelden uit de Iraans-Iraakse oorlog liggen
begraven. Een ver-van-mijn-bedshow, maar interessant, want de dood zegt hier
veel over het leven. Het is ook een van de grootste dodenakkers ter wereld,
waar naar schatting 1.600.000 mensen zijn begraven. Het deel waar de soldaten
liggen is het meest opmerkelijke omdat op bijna 200.000 graven glazen kastjes
staan waarin persoonlijke bezittingen van de soms erg jonge soldaten worden
bewaard. Ze zijn bijna allemaal afgebeeld in gevechtstenue en tot de tanden
bewapend. De Iranezen gaan vreemd genoeg op Behesht-e-Zahra echt wandelen en
picknicken. Zo krijgen we gebakjes aangeboden van een dame die haar gesneuvelde
broer komt bezoeken. De mensen zijn echt bijzonder vriendelijk.
Khomeini Mausoleum Teheran. |
bezoeken het, niet omdat we zo’n grote fan waren van de man, integendeel, maar
het is wel het meest megalomane gebouw in heel Iran. Alleen al de architectuur
en het vele goud en glitter maakt het een bezoekje waard. Alles is symbolisch.
Hij werd 91 jaar, dus de minaretten zijn 91m hoog, hij had vier zonen, dus het
gebouw heeft vier minaretten. Van 1979 tot 1989 had Khomeini meer macht dan de
president, dus het mocht wat kosten. Op de minaretten is er dan ook bladgoud
aangebracht.
Khomeini Mausoleum Teheran. |
En het staat bekend als een van de modernste en grootste
islamitische gebouwen. Net zoals in de meeste moskee’s en andere religieuze
sites is er een vrouwen- en manneningang en moeten we ons in een lang gewaad
(chador) hullen. Overal lopen er wachters rond met kleurrijke plumeaus waarmee
ze wijzen naar niet correct bedekte lichaamsdelen. Het gebeurt allemaal erg
vriendelijk, zeker als ik aan het worstelen ben om een goeie foto te nemen met
een gewaad dat niet eens mouwen heeft. Maar de pracht en praal mist zijn doel
niet. We kijken onze ogen uit.
ambassade zien. Tot voor kort was het niet altijd duidelijk of je hem al dan
niet kon bezoeken, maar na wat navraag blijken we er toch binnen te kunnen. De
ambassade heeft een enorm belangrijke rol gespeeld in de revolutie in ’1978 en
‘79. Ik ga vooral mee voor de soms zeer expliciete cartoons die in de tuin zijn
opgesteld, waar de draak wordt gestoken met de Amerikanen. Op het ticketje dat
we kopen staat Museum Garden of Anti-Arrogance, de toon is meteen gezet. Ook de
BBC en Groot-Brittannië krijgen hier en daar een veeg uit de pan. Het gebouw
lag er jaren verlaten bij. Maar veel van wat de Amerikanen in 1981 hebben
achtergelaten staat of ligt er nog. De macht van de VS in het voormalige Perzië
was groot, te groot in de ogen van velen. Toen Khomeini de macht greep in
januari 1979 en in oktober bleek dat de Sjah die naar Egypte was gevlucht de
toelating kreeg om zich te laten behandelen tegen kanker in Amerika, schoot dat
in het verkeerde keelgat van een groot deel van de bevolking.
Museum-Garden of Anti Arrogance. |
De Sjah, toen vijand
nummer één, werd altijd al door de VS gesteund. De anti-Amerikaanse tendens kwam
tot een hoogtepunt toen een groep studenten in november besloot de ambassade
gedurende enkele dagen te bezetten. Toen duidelijk werd hoeveel steun er voor
deze actie kwam vanuit de bevolking bleef de gijzeling duren. Van de 63 mensen
die er oorspronkelijk werden vastgehouden, bleven er uiteindelijk 52 van hen
zomaar even 444 dagen gegijzeld. Ondanks de propagandistische ondertoon van het
betoog van onze gids is het wel interessant de andere kant van het verhaal te
horen. Hij wil ons vooral laten geloven dat er niemand gedood is, dat er zelfs
nooit geschoten is en dat ze ondanks de grote verschillen een kerstfeestje
hebben georganiseerd voor hun Amerikaanse vijanden. Alsof er plots rook wordt
geblazen rond een van de langst durende groepsgijzelingen in de geschiedenis.
Maar we zijn wel blij dat we het gezien hebben.
Golestan Palace. |
hoogtepunten zien. De drukst bezochte plek en de enige Unesco Werelderfgoedsite
in de hoofdstad is het Golestan Palace, het paleis van de Qajar dynastie die
hier vanaf de 18de eeuw regeerde en waartoe ook de laatste Sjah
behoorde. Hij woonde hier nog tot in 1979. Daarna werd het een museum. De
oorspronkelijke citadel of Arg werd al gebouwd in de 16de eeuw, maar
werd in een nieuw jasje gestoken op het einde van de 18de eeuw. Het mozaïekwerk
is gewoonweg prachtig, maar de zaal met de marmeren troon is de grootste
trekpleister, ook de hall en het salon dat volledig bezet is met spiegeltjes,
iets wat we nog veel zullen zien in de rest van Iran, is bijzonder mooi. Maar
het is vooral ook de tuin die indruk maakt, een van de oases van rust in deze
toch wel erg hectische stad. De grote bazaar ligt net om de hoek, dus als je
tijd hebt is ook dat een must. Wij zijn er op vrijdag en staan voor gesloten
poorten. Maar er zullen nog vele bazaars volgen.
Marmeren troonzaal in Golestan Palace.
|
lente. In het volgende deel trekken we verder rond in dit
fascinerende land waar niet alleen de cultuur razend interessant is maar waar
ook de natuur hoge ogen gooit. We gaan o.a. naar Persepolis, een site die al
bestond in de 6de eeuw voor Christus, maar zien ook twee woestijnen,
waarvan de Lut woestijn de allermooiste is. Dus stay tuned.
terecht voor avontuurlijke, actieve reizen voor zowat elke leeftijdscategorie.
Je kan kiezen tussen een comfortreis of een avontuurlijke reis naar Iran. Het
programma komt grotendeels overeen, maar bij de comfortreizen wordt avontuur
gecombineerd met de comfortabele omstandigheden van een goed bed, een prettig
reistempo en hoofdzakelijk privévervoer. Dat geldt voor al hun comfortgroepsreizen (40) die trouwens
zeer kleinschalig zijn, kleine groepjes gelijkgestemde reizigers, naar gelang
de bestemming tussen 6 en 13 deelnemers. Je kan je Iranreis boeken op: www.joker.be/nl
april en oktober.
19/4 tot 4/5 2019
Als je nog meer te weten wil komen over dit fascinerende land, of je reis naar Iran wil plannen kan je ook naar de Joker Reisbeurs Azië komen op 20 januari. Ik geef er om 11u een voorstelling over Iran. Meer info op www.joker.be/nl/reisbeurs-azie
tropisch instituut raadplegen: www.itg.be
Geef een reactie